Tarnów jako jedno z pierwszych miast w Polsce rozpoczął prace przygotowawcze mające na celu utworzenie Wyższej Szkoły Zawodowej, uczelni zawodowej nowego typu, kształcącej na poziomie licencjackim i inżynierskim.
Inicjatywa utworzenia WSZ w Tarnowie zrodziła się z potrzeb społeczno-gospodarczych oraz uwarunkowań demograficznych Tarnowa i byłego województwa tarnowskiego. Łącznie obszar ten zamieszkuje obecnie przeszło 682 tys. mieszkańców, w tej liczbie wskaźnik ludzi z wyższym wykształceniem jest mniejszy niż 5%, a w środowiskach wiejskich wskaźnik ten nie przekracza 2%.
Uczelnia będzie odpowiada na zapotrzebowanie zakładów pracy byłego województwa tarnowskiego na kwalifikowane kadry, na potrzeby gmin na absolwentów co najmniej studiów licencjackich oraz na oczekiwania absolwentów szkół średnich w Tarnowie i w byłym województwie tarnowskim dotyczące dostępności studiów i kierunków kształcenia. Przeprowadzone własne badania ankietowe w gminach i w szkołach średnich oraz uzyskane dane z byłego Wojewódzkiego Urzędu Pracy i Wojewódzkiego Urzędu Statystycznego, pozwoliły na sformułowanie w tym zakresie następujących wniosków:
– 85 % absolwentów szkół średnich pragnie kontynuować naukę;
– prawie 80 % młodzieży mając możliwość studiowania takiego samego kierunku w Tarnowie lub w ośrodkach akademickich, wybrałaby Tarnów;
– dla prawie 50 % młodzieży spoza Tarnowa studiowanie w ośrodkach akademickich przekracza ich możliwości finansowe;
W celu utworzenia szkoły wyższej w Tarnowie prowadzone były różnokierunkowe działania. Do tego celu została powołana Fundacja im. Hetmana Tarnowskiego oraz Koło Mecenasów Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Tarnowie, skupiające przedstawicieli władz powiatowych i miejskich, zakładów pracy, banków i innych instytucji publicznych i samorządowych oraz Tarnowian cieszących się dużym autorytetem i zaufaniem publicznym. Władze miasta i byłego województwa zwróciły się do uczelni krakowskich o pomoc w zorganizowaniu szkoły oraz o opiekę merytoryczną nad działalnością szkoły po jej powołaniu. O koordynację działań w tym zakresie został poproszony Uniwersytet Jagielloński.
Środowisko akademickie Krakowa przywiązało do faktu powołania Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Tarnowie dużą wagę ze względu na możliwość wprowadzenia w tej szkole nowych rozwiązań w zakresie kształcenia zawodowego na poziomie wyższym, a także w zakresie nowych rozwiązań organizacyjnych, które potem mogłyby zostać wykorzystane we własnych uczelniach oraz przy tworzeniu następnych uczelni zawodowych.
Współpraca Tarnowa ze środowiskiem akademickim Krakowa zaowocowała zgłoszeniem w 1996 roku projektu rocznego grantu w ramach programu TEMPUS Complementary Mausures pt. “Tarnów University College – feasibility study”, który zrealizowano w roku 1997 i jednym z rezultatów tego projektu była koncepcja struktury organizacyjnej szkoły, którą wykorzystano przy opracowywaniu wniosku o utworzenie szkoły. Partnerami krajowymi w projekcie były następujące instytucje: UJ, AGH, Wojewoda Tarnowski, Prezydent Miasta Tarnowa, Kuratorium Oświaty w Tarnowie oraz Ministerstwo Edukacji Narodowej. Partnerami zagranicznymi były następujące uczelnie: Uniwersytet Paryski (VI), Uniwersytet w Bari (Włochy) oraz Kolegium Uniwersyteckie w Karlstad ( Szwecja). Oprócz tego zostały nawiązane kontakty z francuskimi uniwersyteckimi instytutami technologicznymi w Besancon, Tours, a także z instytutem pedagogicznym w Boulogne sur Mer, instytutami kształcącymi na poziomie zawodowym w cyklu dwuletnim, według nieco innej formuły kształcenia.
Partnerzy zagraniczni pomogli nam dostosować strukturę i programy studiów powstałej uczelni do standardów studiów zawodowych w krajach Europy Zachodniej, co w przyszłości może w efekcie doprowadzić do stworzenia warunków uznawania równoważności dyplomów tej uczelni z dyplomami uczelni zawodowych w Unii Europejskiej.
1 marca 2022 roku Uczelnia zmieniła status oraz nazwę i przez ponad rok działała jako Akademia Nauk Stosowanych. 1 czerwca 2023 roku oficjalnie zmieniła nazwę, stając się Akademią Tarnowską.
Przez 25 lat byliśmy najstarszą, największą i najchętniej wybieraną uczelnią zawodową w Polsce. Powstaliśmy w 1998 roku, jako pierwsza w kraju Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa. Od 1 marca 2022 roku działaliśmy jako Akademia Nauk Stosowanych w Tarnowie, a obecnie (od 1 czerwca 2023 r.) jesteśmy Akademią Tarnowska. Zmiany oddają charakter wpisany w nasze uczelniane DNA. Od niemal ćwierć wieku jesteśmy nastawieni na ciągły rozwój, dzięki czemu jesteśmy w stanie sprostać wyzwaniom dynamicznie zmieniającego się świata.
Zaczynaliśmy od ośmiu specjalności na studiach pierwszego stopnia, obecnie w naszej ofercie dydaktycznej mamy 31 kierunków na studiach pierwszego i drugiego stopnia oraz jednolitych studiach magisterskich. Nasze mury opuściło już ponad 25 tysięcy absolwentów. Niebawem dołączą do nich kolejni – obecnie studiuje u nas niespełna 4 tysiące osób.
Obecnie w Akademii Tarnowskiej działa sześć wydziałów: Wydział Administracyjno-Ekonomiczny, Wydział Humanistyczny, Wydział Matematyczno-Przyrodniczy, Wydział Lekarski i Nauk o Zdrowiu, Wydział Politechniczny, Wydział Sztuki.
Od początku istnienia stanowimy naukowe serce regionu, ściśle współpracując ze szkołami oraz otoczeniem społeczno-gospodarczym. Kształcimy praktycznie, co sprawia, że jesteśmy kuźnią kadr dla polskiej gospodarki, a nasi absolwenci bez problemu odnajdują się na rynku pracy.
Naszą wielką dumą są sportowcy. Klub Uczelniany Akademii Tarnowskiej to najlepsza w ostatnich latach tego typu organizacja pośród wszystkich AZS-ów działających w uczelniach zawodowych. Klub tworzą medaliści Igrzysk Olimpijskich, Mistrzostw Świat, Europy, Polski oraz oczywiście Akademickich Mistrzostw Polski. Korzystają oni z wiedzy doskonałej kadry trenerów oraz doskonałego zaplecza w postaci pełnowymiarowej hali sportowej ze ścianą wspinaczkową, kilku mniejszych sal sportowych oraz krytej pływalni.
Naszym atutem jest piękny kampus zlokalizowany w samym sercu Tarnowa – jednego z piętnastu najpiękniejszych niewielkich miast Europy według rankingu magazynu CNN Travel. Wypełniają go funkcjonalne obiekty pełne nowoczesnych laboratoriów, sal wykładowych, ćwiczeniowych i projektowych.
To my, ćwierć wieku temu, napisaliśmy nowy rozdział polskiego szkolnictwa wyższego, tworząc pierwszą PWSZ. Dziś zaczynamy pisać kolejny, już jako Akademia Tarnowska.