Charakterystyka kierunku

CELE KSZTAŁCENIA

Podstawowym celem kształcenia na kierunku pedagogika specjalna jest nabycie przez studentów wiedzy, umiejętności i kompetencji społecznych o charakterze profesjonalnym, potrzebnych do pełnienia roli społeczno-zawodowej pedagoga specjalnego z przygotowaniem merytorycznym i praktycznym. Kierunek pedagogika specjalna adresowany jest do osób, które są szczególnie zainteresowane zdobyciem interdyscyplinarnej, specjalistycznej wiedzy i umiejętności dotyczących edukacji, rehabilitacji i terapii osób z niepełnosprawnościami oraz osób ze zróżnicowanymi potrzebami edukacyjnymi.

 Program studiów obejmuje kształcenie w 3 modułach zajęć do wyboru:

  • edukacja i rehabilitacja osób z niepełnosprawnością intelektualną,
  • edukacja i terapia osób z zaburzeniami ze spektrum autyzmu,
  • pedagogika resocjalizacyjna.

Szczegółowe cele kształcenia na kierunku studiów pedagogika specjalna:

  1. Zrozumienie zasad i teorii pedagogiki specjalnej. Studenci poznają główne teorie, modele i podejścia związane z edukacją osób z różnymi niepełnosprawnościami oraz specjalnymi potrzebami edukacyjnymi.
  2. Rozwinięcie umiejętności diagnozy i oceny. Studenci zostaną przygotowani do pełnienia roli zawodowej pedagoga specjalnego, profesjonalnej oceny potrzeb edukacyjnych oraz prowadzenia kompleksowych diagnoz, które stanowią podstawę do opracowywania indywidualnych programów edukacyjnych.
  3. Projektowanie i realizacja indywidualnych programów edukacyjnych. Studenci nabędą umiejętności w opracowywaniu spersonalizowanych programów edukacyjnych, uwzględniających indywidualne potrzeby, zdolności i cele rozwojowe uczniów.
  4. Doskonalenie umiejętności wspierania rozwoju osobistego i społecznego. Studenci zdobędą doświadczenie w udzielaniu wsparcia w zakresie rozwoju społecznego, emocjonalnego oraz komunikacyjnego osób ze specjalnymi potrzebami.
  5. Integracja osób ze specjalnymi potrzebami w środowisku szkolnym i społecznym. Studenci zdobędą wiedzę i umiejętności niezbędne do efektywnego wspierania procesu integracji uczniów ze specjalnymi potrzebami w placówkach edukacyjnych oraz społeczeństwie.
  6. Pogłębienie znajomości różnych form niepełnosprawności i specjalnych potrzeb edukacyjnych. Kształcenie studentów obejmie przekazanie wiedzy na temat różnych typów niepełnosprawności oraz specjalnych potrzeb edukacyjnych.
  7. Doskonalenie umiejętności pracy z rodziną i środowiskiem uczniów. Studenci zostaną przygotowani do skutecznego współdziałania z rodzinami uczniów ze specjalnymi potrzebami oraz innymi instytucjami i specjalistami działającymi na rzecz edukacji i wsparcia osób ze specjalnymi potrzebami.
  8. Promowanie równego dostępu do edukacji. Studenci gotowi będą do działania na rzecz promocji równego dostępu do wysokiej jakości edukacji dla wszystkich uczniów, niezależnie od ich niepełnosprawności czy specjalnych potrzeb edukacyjnych.
  9. Zapoznanie z teorią i praktyką resocjalizacji. Studenci zdobędą wiedzę na temat głównych teorii i modeli resocjalizacji oraz umiejętności w ich praktycznym zastosowaniu w pracy z osobami mającymi trudności z integracją społeczną.
  10. Opracowywanie i wdrażanie programów resocjalizacyjnych. Kształcenie studentów obejmować będzie analizy potrzeb jednostek oraz różnorodne metody i techniki resocjalizacyjne, takie jak terapia zajęciowa, praca zespołowa, czy programy treningowe społeczne.
  11. Ciągłe doskonalenie zawodowe i osobiste. Kształcenie na kierunku pedagogika specjalna promować będzie postawę ciągłego rozwoju zawodowego i osobistego, zachęcając do pogłębiania wiedzy, doskonalenia umiejętności oraz refleksji nad własną praktyką pedagogiczną.

SYLWETKA ABSOLWENTA

Absolwent kierunku pedagogika specjalna będzie wykwalifikowanym pedagogiem specjalnym wyposażonym w wiedzę, umiejętności oraz kompetencje zawodowe, które przygotują go do wykonywania obowiązków określonych w Rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej z dnia 9 sierpnia 2017 r. w sprawie zasad organizacji i udzielania pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach (Dz.U. 2023 poz. 1798). Absolwent kierunku będzie przygotowany do wykonywania w szczególności następujących czynności:

  1. współpracy z nauczycielami, wychowawcami grup wychowawczych lub innymi specjalistami, rodzicami oraz uczniami w:
    a) rekomendowaniu dyrektorowi przedszkola, szkoły lub placówki do realizacji działań w zakresie zapewnienia aktywnego i pełnego uczestnictwa uczniów w życiu przedszkola, szkoły i placówki,
    b) prowadzeniu badań i działań diagnostycznych związanych z rozpoznawaniem indywidualnych potrzeb rozwojowych i edukacyjnych oraz możliwości psychofizycznych uczniów w celu określenia mocnych stron, predyspozycji, zainteresowań i uzdolnień uczniów oraz przyczyn niepowodzeń edukacyjnych lub trudności w funkcjonowaniu uczniów, w tym barier i ograniczeń utrudniających funkcjonowanie ucznia i jego uczestnictwo w życiu przedszkola, szkoły i placówki,
    c) rozwiązywaniu problemów dydaktycznych i wychowawczych uczniów,
    d) określaniu niezbędnych do nauki warunków, sprzętu specjalistycznego i środków dydaktycznych, w tym wykorzystujących technologie informacyjno-komunikacyjne, odpowiednich ze względu na indywidualne potrzeby rozwojowe i edukacyjne oraz możliwości psychofizyczne ucznia;
  2. współpracy z zespołem w zakresie opracowania i realizacji indywidualnego programu edukacyjno-terapeutycznego ucznia posiadającego orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego, w tym zapewnienia mu pomocy psychologiczno-pedagogicznej;
  3. wspierania nauczycieli, wychowawców grup wychowawczych i innych specjalistów w:
    a) rozpoznawaniu przyczyn niepowodzeń edukacyjnych uczniów lub trudności w ich funkcjonowaniu, w tym barier i ograniczeń utrudniających funkcjonowanie ucznia i jego uczestnictwo w życiu przedszkola, szkoły lub placówki,
    b) udzielaniu pomocy psychologiczno-pedagogicznej w bezpośredniej pracy z uczniem,
    c) dostosowaniu sposobów i metod pracy do indywidualnych potrzeb rozwojowych i edukacyjnych ucznia oraz jego możliwości psychofizycznych,
    d) doborze metod, form kształcenia i środków dydaktycznych do potrzeb uczniów;
  4. udzielania pomocy psychologiczno-pedagogicznej uczniom, rodzicom uczniów i nauczycielom;
  5. współpracy, w zależności od potrzeb, z innymi podmiotami;
  6. przedstawianiu radzie pedagogicznej propozycji w zakresie doskonalenia zawodowego nauczycieli przedszkola, szkoły lub placówki.

Absolwent kierunku pedagogika specjalna będzie posługiwać się językiem obcym na poziomie B2+ Europejskiego Systemu Opisu Kształcenia Językowego oraz specjalistyczną terminologią zgodnie z wymogami określonymi w Polskiej Ramie Kwalifikacji.

Absolwent kierunku pedagogika specjalna będzie posiadał przygotowanie pedagogiczne, o którym mowa w Rozporządzeniu Ministra Edukacji i Nauki z dnia 14 września 2023 r. w sprawie szczegółowych kwalifikacji wymaganych od nauczycieli (Dz.U. 2023, poz. 2102). W trakcie kształcenia student nabędzie wiedzę i umiejętności z zakresu psychologii, pedagogiki i dydaktyki szczegółowej w wymiarze nie mniejszym niż 270 godzin oraz zrealizuje program praktyki pedagogicznej w wymiarze nie mniejszym niż 150 godzin.

WARUNKI PRZYJĘCIA NA STUDIA

Oferta edukacyjna kierowana jest do wszystkich kandydatów, którzy są zainteresowani studiami pedagogicznymi w zakresie pedagogiki specjalnej, legitymują się maturą oraz uzyskali pozytywną opinię komisji rekrutacyjnej (rozmowa kwalifikacyjna).

Postępowanie rekrutacyjne przeprowadzane jest zgodnie z zapisami określonymi w Regulaminie Postępowania Rekrutacyjnego w Akademii Tarnowskiej na dany rok akademicki.

Rekrutacja na kierunek pedagogika specjalna obejmować będzie również udział kandydata w rozmowie kwalifikacyjnej. Przedmiotem rozmowy będzie ocena kompetencji komunikacyjnych i autoprezentacyjnych kandydata. Komisja zwracać będzie uwagę na cechy kandydata, które w znaczny sposób utrudniałyby pracę w zawodzie pedagoga specjalnego.

Akademia Tarnowska kieruje ofertę studiów pedagogicznych m.in. za pośrednictwem internetowego serwisu informacyjnego dla kandydatów na studia na stronie https://kandydat.atar.edu.pl/.

Oczekiwane kompetencje społeczne od kandydatów na studia

Od kandydatów oczekuje się dużej empatii, wyrozumiałości, wrażliwości na wymagania swoich podopiecznych. Kierunek studiów pedagogiki specjalnej jest odpowiedni dla osoby kontaktowej, otwartej, kreatywnej, pełnej zapału do pracy z osobami z deficytami, trudnościami w uczeniu się, zaburzeniami i niepełnosprawnościami.

Oczekiwane kompetencje cyfrowe od kandydatów na studia

Kandydat na studia powinien posiadać kompetencje cyfrowe umożliwiające przejście procesu rekrutacyjnego, a następnie kształcenie na wybranym kierunku studiów.
Niezbędna przy procesie rekrutacji jest umiejętność podstawowego korzystania z komputera, która przede wszystkim polega na obsłudze:

  • przeglądarek internetowych,
  • urządzeń peryferyjnych pozwalających na wydrukowanie podania,
  • oprogramowania graficznego (w celu przygotowania zdjęcia cyfrowego).

Kompetencje cyfrowe niezbędne na każdym kierunku studiów to obsługa:

  • edytorów tekstu (np. Microsoft Word, Libre Office Writer),
  • arkuszy kalkulacyjnych (np. Microsoft Excel, Libre Office Calc),
  • poczty elektronicznej (za pomocą przeglądarek internetowych lub klientów pocztowych), a w przypadku kształcenia na odległość dodatkowo:
  • narzędzi pracy zespołowych (np. Microsoft Teams),
  • narzędzi do wideokonferencji (np. Zoom, eMeeting),
  • programów umożliwiających kształcenie na odległość i sprawdzanie wiedzy na odległość (np. Moodle).

TYTUŁ ZAWODOWY

Studia na kierunku pedagogika specjalna mają charakter zamkniętego cyklu pięcioletniego kształcenia, zakończonego uzyskaniem przez studenta tytułu magistra.
Absolwenci studiów uzyskują uprawnienia do wykonywania zawodu nauczyciela pedagoga specjalnego.
Studia realizowane są zgodnie ze standardem kształcenia przygotowującego do wykonywana zawodu nauczyciela – Rozporządzenie Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 25 lipca 2019 r. w sprawie standardu kształcenia przygotowującego do wykonywania zawodu nauczyciela, załącznik nr 3 (t.j. Dz.U. 2024 poz. 453).

MIEJSCA I STANOWISKA PRACY ABSOLWENTA

Nauczyciel pedagog specjalny – zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej z dnia 1 sierpnia 2017 r. w sprawie szczegółowych kwalifikacji wymaganych od nauczycieli (Dz.U. 2023, poz. 2102) – będzie mógł być zatrudniony:

  1. w przedszkolach, szkołach i zespołach przedszkoli i szkół niebędących specjalnymi, zgodnie z przepisami ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. – Karta Nauczyciela, wprowadzonych ustawą z dnia 12 maja 2022 r. o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 1116);
  2. w przedszkolach specjalnych, oddziałach specjalnych w przedszkolach ogólnodostępnych, szkołach podstawowych specjalnych, oddziałach specjalnych w szkołach podstawowych ogólnodostępnych, szkołach ponadpodstawowych specjalnych, oddziałach specjalnych w szkołach ponadpodstawowych ogólnodostępnych, specjalnych ośrodkach szkolno-wychowawczych oraz specjalnych ośrodkach wychowawczych zgodnie z ukończoną specjalnością.

Absolwent kierunku pedagogika specjalna może się ubiegać również o zatrudnienie m.in. w: świetlicach i ośrodkach socjoterapeutycznych, młodzieżowych ośrodkach wychowawczych, pogotowiach opiekuńczych, ośrodkach rehabilitacyjno-readaptacyjnych dla uzależnionych, świetlicach środowiskowych, zakładach poprawczych i schroniskach dla nieletnich, policyjnych izbach dziecka, ośrodkach interwencji kryzysowej, rodzinnych ośrodkach diagnostyczno-konsultacyjnych oraz opiniodawczych zespołach sądowych, specjalistów, w policyjnych komórkach do spraw nieletnich i patologii, sądach rejonowych, w wydziałach rodzinnych i nieletnich, zakładach karnych.

DALSZE KSZTAŁCENIE ABSOLWENTA KIERUNKU

Absolwenci kierunku mogą podjąć dalsze kształcenie na studiach doktoranckich, a także doskonalić swoje kompetencje wychowawcze i dydaktyczne na studiach podyplomowych.

EFEKTY UCZENIA SIĘ

Efekty uczenia się dla kierunku pedagogika specjalna zostały opracowane na podstawie rozporządzenia Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego w sprawie standardu kształcenia przygotowującego do wykonywania zawodu nauczyciela, załącznik nr 3 (t.j. Dz.U. 2024 poz. 453).

Efekty uczenia się dla kierunku pedagogika specjalna, cykl kształcenia 2025-2030

SPOSÓB WERYFIKACJI EFEKTÓW UCZENIA SIĘ

Proces weryfikacji efektów uczenia się na kierunku pedagogika specjalna jest adekwatny do założeń ewaluacji wewnętrznej Uczelni, realizowanych przez system kontroli wewnętrznej i odbywa się na etapach realizacji i zaliczenia wszystkich zajęć, praktyk zawodowych, semestrów, kolejnych lat studiów, złożenia pracy dyplomowej oraz egzaminu dyplomowego.

Zakładane efekty uczenia się są weryfikowane poprzez ocenianie: aktywności studenta na zajęciach, prac etapowych, zaliczeń i egzaminów, pracy dyplomowej, egzaminu dyplomowego, praktyk zawodowych. Szczegóły weryfikacji przedmiotowych efektów uczenia się, wykaz kryteriów zaliczenia zajęć zawierają poszczególne sylabusy, a każdy prowadzący zajęcia ma obowiązek prezentacji tych kryteriów studentom podczas pierwszych zajęć. Weryfikacja efektów uczenia się dotyczy wszystkich zakładanych efektów uczenia się, które student ma obowiązek osiągnąć na zaplanowanych formach zajęć, w tym praktykach zawodowych oraz w czasie złożenia i obrony pracy dyplomowej.

Szczegółowe metody weryfikacji efektów uczenia się zostały zaprezentowane w sylabusach zajęć.

INNE SZCZEGÓLNE CECHY PROGRAMU I KSZTAŁCENIA NA KIERUNKU

Kadra: naukowcy i praktycy (pedagodzy specjalni, psycholodzy, psychoterapeuci, pracownicy poradni psychologiczno-pedagogicznych). Nowoczesne, aktywizujące metody dydaktyczne (warsztaty umiejętności interpersonalnych, coaching, case study, projekty edukacyjne).

Studia prowadzone są w formie studiów stacjonarnych.

Studenci kierunku mogą pogłębiać wiedzę ogólną i specjalnościową, uczestnicząc w:

  • pracach Studenckiego Koła Naukowego PAIDEA,
  • programach wymiany międzynarodowej (ERASMUS+),
  • praktykach organizowanych w różnorodnych placówkach edukacyjnych,
  • działaniach samorządu studenckiego.