Sesja „Marzenia o wolnej Polsce w literaturze”

Sesja naukowa „Marzenia o wolnej Polsce w literaturze”

Dnia 17 listopada odbyła się sesja naukowa „Marzenia o wolnej Polsce w literaturze” zorganizowana przez Towarzystwo Literackie im. Adama Mickiewicza Oddział w Tarnowie, Państwową Wyższą Szkołę Zawodową w Tarnowie oraz Wydział Kultury Urzędu Miasta Tarnowa. Atrakcyjna tematyka wykładów oraz osoby prelegentów – znanych i cenionych historyków literatury – spowodowały, że Aula tarnowskiej PWSZ wypełniła się szczelnie do ostatniego miejsca. Oprócz kadry dydaktycznej, młodzieży studenckiej i licealnej w sesji uczestniczyli zaproszeni goście – Wiceprezydent Tarnowa – Dorota Skrzyniarz, Prorektor ds. studenckich – dr Józef Węglarz, Wicedyrektor III LO w Tarnowie Maria Fistek, Honorowy Prezes oddziału tarnowskiego Towarzystwa Literackiego im. A. Mickiewicza – Halina Bednarczyk oraz Dyrektor Teatru w Legnicy Jacek Głomb. Wszystkich przybyłych przywitała mgr Marta Mikosińska oddając po głos dr hab. Zofii Cygal-Krupie, Dyrektor Instytutu Humanistycznego z prośbą o poprowadzenie sesji.

Jako pierwszy wykład głosił prof. dr hab. Bogusław Dopart – Profesor Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie, Wydział Nauk Humanistycznych; Instytut Filologii Polskiej oraz Uniwersytetu Jagiellońskiego, obecnie Kierownik Katedry Historii Literatury Oświecenia i Romantyzmu Wydział Polonistyki. Swój ciekawy i wieloaspektowy wykład obrazujący to co nazwał „wyjarzmieniem Polski i Polaków” rozpoczął od przypomnienia, że „Tarnów to miasto, w którym powstał drugi, po lwowskim, oddział Towarzystwa Literackiego”. Profesor Dopart już na samym wstępie zastrzegł, że: „temat można potraktować na wiele sposobów, rozwijać poprzez semestr a nie jeden wykład. Chciałbym jednak mówić o tym, że romantyzm to myśl, która obejmuje nie tylko naród ale i jednostkę. Szkodliwy mit to ten, że romantyzm zajmuje się zbiorowością, ideologią kolektywną, taką która racje zbiorowe unadrzędnia w stosunku do racji jednostki. Jest to głęboko nieprawdziwe bo romantyzm europejski ale i polski stwarzał balans między tym co dotyczyło dobra wspólnego i między tym co dotyczyło dobra jednostki. Szczególnie tego dobra jednostki jakim jest wolność”.

Jako drugi przed słuchaczami wystąpił ks. dr Jacek Nowak – Rektor Wyższego Seminarium Duchownego w Tarnowie, który zastąpił nieobecną z powodu choroby prof. dr hab. Grażynę Borkowską-Arciuch. Punktem wyjścia wykładu ks. dr. Jacka Nowaka „Konopnickiej myśl o Polsce” był cytowany w zaproszeniach na sesję fragment listu poetki: „Ja wierzę też, że Polska będzie niepodległa i że nie umierają narody”. Ksiądz doktor mówił o Marii Konopnickiej, przypominając setną rocznicę powstania „Roty” – „pieśni z którą naród wkroczył w niepodległość” . W dalszej części mówił słuchaczom: „Polacy stanęli wobec pytań – co czynić dalej, którędy Polska ma pójść? Zachować liberum conspiro i przygotować powstanie czy wybrać inną drogę? Bronić polskości i pracować dla kraju, tak aby od wewnątrz rozsadzić organizm zaborczy? „My chcemy walki, ale nie krwawej, my chcemy walki co lud oświeci” [Julian Ochorowicz]. Z takim hasłem pozytywiści zaczęli marzenia o polskości”.

„POLONIA IRREDENTA – na marginesie Młodej Polski” to tytuł wystąpienia prof. dr. hab. Tadeusza Budrewicza Prorektora ds. nauki Uniwersytetu Pedagogicznego im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie, Członka Prezydium Polskiej Akademii Nauk. Profesor Budrewicz w swoim niezwykle ciekawym wykładzie starał się zwrócić uwagę słuchaczy na stereotypy narosłe w historii literatury na temat literatury i twórców Młodej Polski, a które wynikały z charakterystycznej poezji i sposobu życia artystów: „w jaki sposób mówić krótko, jeśli kilkanaście wierszy sobie przygotowałem – wybrałem je stosując odpowiedni klucz, pochylając się zawsze z franciszkańską troską nad zapomnianymi poetami, nieczytanymi, pogardzanymi wierszami. Czytam je nie korzystając z antologii drukowanych ale z oryginałów z XIX w. Prasy, tam trafiam na codzienność poetycką – nie na tę wersję historii literatury, którą poznaje się z przebranych już podręczników, gdyż mówi się o pokoleniu Młodej Polski a zwłaszcza w kontekście innych pokoleń – romantycznego, pozytywistycznego – ma się wrażenie obcowania z zaniżeniem ideałów, obcowania z poetami którzy są mniej ważni, zabawni a nawet ośmieszeni – bo mówimy o Rydlu, bo cytujemy Boya-Żeleńskiego piszącego o „Weselu”. Mamy wrażenie, że jest to pokolenie nieudane, reprezentowane przez pijanego Stanisława Przybyszewskiego i osoby bezideowe lub spędzające życie w kawiarniach. To pokolenie nie zorganizowało krwawych powstań ani nie podjęło pracy nad wielkimi wyzwaniami w pracy cywilizacyjnej jak pozytywiści. To pokolenie zajęło się sztuką bo w sztuce chciało uciec od problemów jakie dręczyły ówczesny świat”.

Sesję zamknęła dr hab. Zofia Cygal-Krupa, Prof. PWSZ dziękując prelegentom za niezmiernie ciekawe wystąpienia.

ZOBACZ FILMY Z SESJI:

Fragment wykładu prof. dr. hab. Bogusława Doparta >>>
Fragment wykładu ks. dr. Jacka Nowaka >>>
Fragment wykładu prof. dr. hab. Tadeusza Budrewicza >>>