Zapraszamy na XV Edycję Festiwalu Vitae Valor – od 20 do 23 listopada 2025. Tegoroczne hasło festiwalu – Oblicza przyjaźni – przypomina, że pielęgnowanie więzi to gest serca, rozwój i dobrostan. Przyjaźń jest tym, co łączy nas z innymi i sprawia, że nasze życie staje się pełniejsze, bogatsze i bardziej ludzkie.
Przyjaźń. W języku polskim słowo „przyjaciel” ma bardzo ciekawy rodowód.Wywodzi się od połączenia słowa „przy-” (blisko, obok, w pobliżu) i prasłowiańskiego czasownika „jaty” / „jąć” – czyli „brać, chwytać, obejmować”.„Przyjaciel” to więc dosłownie ktoś, kto jest „przy nas”, kto nas „obejmuje”, stoi blisko, towarzyszy i wspiera.
W języku staropolskim funkcjonowało też słowo „przyjaciel” w znaczeniu „sprzymierzeniec, wierny druh”, przeciwstawne „nieprzyjacielowi”. Z czasem zakres się zawęził – dziś rozumiemy to słowo jako więź głęboką, opartą na zaufaniu i wzajemnym oddaniu.
W języku angielskim słowo „friend” pochodzi ze staroangielskiego frēond, które z kolei wywodzi się od prasłowia frijōjands – „ten, kto kocha” albo „ten, kto jest kochany”. Rdzeń fri- oznaczał „miłość, wolność, pokój” i jest spokrewniony ze staroniemieckim frī („wolny”) czy staronordyckim frændi („krewny, powinowaty”). Czyli „friend” pierwotnie oznaczał kogoś, kto jest bliski przez więź miłości i życzliwości – nie tylko towarzysza, ale osobę, która „łączy się sercem”.
Choć kiedyś przyjaźń traktowano jako fundament codzienności, dziś często schodzi na dalszy plan – w świecie przyspieszonego rytmu, indywidualizmu i kontaktów przeniesionych do sieci. Zapominamy, że to właśnie przyjaźń poszerza nasze światy, rozwija nas, otwiera na inny punkt widzenia i uczy empatii. Dzięki niej zyskujemy nie tylko towarzysza, ale i nowe spojrzenie na siebie samych.
Badania psychologiczne i neurobiologiczne potwierdzają, że przyjaźń to życiodajna siła. Wspólnota i bliskość aktywują w mózgu obszary odpowiedzialne za nagrodę, empatię i regulację emocji. Badacze mówią także o efekcie buforowania społecznego – więzi przyjacielskie chronią nas przed skutkami stresu, obniżają poziom lęku, poprawiają odporność organizmu i wydłużają życie.
Program Festiwalu
20 listopada (czwartek)
- Siła Przyjaźni i Odwagi – dialog młodych z Tischnerem i kinem – wykład, film i spotkanie z filozofem, dr. Przemysławem Bukowskim, godz. 10.00.
- Film: Buntownik z wyboru, godz. 10.00.
- Inauguracja Festiwalu: Koncert zespołu Trebunie-Tutki – Oblicza przyjaźni według Tischnera, godz. 18.00
21 listopada (piątek)
- Nić nadziei (film) + spotkanie z reżyserem Maciejem Fijałkowskim oraz Dyrektorem Biura Edukacji Narodowej IPN dr. Adamem Pleskaczyńskim, godz. 18.00
- Film: Green Book, godz. 20.00
22 listopada (sobota)
- Film: Wyspa Puffinów – nowi przyjaciele, godz. 11.00
- Życiodajna przyjaźń. Jak budować silne relacje, stawiać granice i dawać sobie wolność? – warsztaty psychologiczne z Moniką Chochlą, godz. 14.00
- Film Siemaszko i spotkanie z Janem Rokitą, godz. 17.00
- Film: Kino Paradiso, godz. 19.00
- Kino i wino – rozmowy o przyjaźni – filmowy klub dyskusyjny, godz. 19.00
23 listopada (niedziela)
- Koncert Sacrum na nowo, godz. 16.00
- Film: Wszystkie odcienie światła, godz. 19.00